Vrijdag 14 oktober 2022, ReeHorst Ede
Fysiek Congres Levende Talen 2022
Vakvernieuwing: Kansen voor het talenonderwijs
Op 14 oktober 2022 vindt in de ReeHorst te Ede het jaarlijkse Congres Levende Talen plaats. Voor het eerst in twee jaar kunnen deelnemers het congres weer live bezoeken. Het thema van de dag is ‘Vakvernieuwing: Kansen voor het talenonderwijs’.
Dit jaar zijn twee vakvernieuwingscommissies – een voor Nederlands en een voor de moderne vreemde talen – aan de slag gegaan met de actualisatie van de examenprogramma’s vmbo, havo en vwo. Levende Talen is nauw betrokken bij de verschillende fases van dit tweejarige traject. Met dit congres wil Levende Talen alle talendocenten en anderen die nauw bij het talenonderwijs betrokken zijn informeren over het vakvernieuwingstraject en al bij de start de gelegenheid geven om mee te denken. Wat is er nodig om de examenprogramma’s in hun vak te verbeteren? Wat gaat er niet goed en moet er veranderen? Waar zijn we trots op en wat moet er dus pertinent niet veranderen?
Wat kan ik verwachten?
Een kort overzicht.
Het congres begint met een debat tussen voor- en tegenstanders van de stelling dat Nederland ondertussen toe is aan een ‘deltaplan’ voor het talenonderwijs. Verschillende betrokkenen zullen aan het woord komen en hun opvattingen bepleiten. De deelnemers aan het congres krijgen, als leden van de jury, het laatste woord.
Na deze plenaire sessie volgt een gevarieerd programma met diverse bijeenkomsten. Er staan workshops op het programma rond ‘good practices’ die van belang zijn bij de vakvernieuwing. Deze workshops sluiten aan bij de kernelementen van de nieuwe talencurricula, zoals digitale communicatie, de kracht van literatuur en andere creatieve vormen, interculturele competentie, taalbewustzijn en meertaligheid. Daarnaast kunnen deelnemers aanschuiven aan rondetafelgesprekken over belangrijke vraagstukken die spelen in ons onderwijs, de samenleving en bij de vakvernieuwing. Deze gesprekken moeten – ook – resulteren in aanbevelingen en adviezen maar ook hartenkreten aan de vernieuwingscommissies.
Natuurlijk is er ook weer een uitgebreide uitgeversmarkt waar deelnemers zich op de hoogte kunnen laten stellen van de allernieuwste lesmaterialen. In de pauzes is er volop tijd om te netwerken en bij te praten met collega’s. En uiteraard zullen ook passend vertier en een lichtvoetige noot niet ontbreken op deze congresdag.
Het programma
Amy Klipp
- Engels - hbo
Toetsing Engels spreekvaardigheid op de pabo
De toets spreek- en gespreksvaardigheid Engels (B2 van het ERK) is enkele jaren geleden ingevoerd op de pabo. Het doel van deze workshop is om de betrouwbaarheid van de toetsing te verhogen en de harmonisering tussen de opleidingen te vergroten.
Anne Kerkhoff
- Alle talen - alle sectoren
Het ERK is veel méér dan een meetlat
De makers van het ERK waren zieners. Hun Referentiekader voor Leren, Onderwijzen en Beoordelen, biedt ons meer dan 30 jaar later nog steeds een inspirerend en glashelder kader voor de vernieuwing van de eindtermen van het talenonderwijs en de daaraan gekoppelde examenprogramma's. In deze workshop staat we stil bij een aantal aspecten van het ERK die weleens vergeten lijken te worden. Na een korte inleiding gaan we samen in gesprek over de manier waarop het ERK ons kan helpen om de uiteindelijke doelen van de vakvernieuwing - bijdragen aan kansengelijkheid, horizontale en verticale afstemming en samenhang - te realiseren zonder dat de noodzakelijke aandacht voor examenprogramma's ons het zicht op de door Biësta onderscheiden doeldomeinen, kwalificatie, socialisatie en subjectificatie ontneemt.
Auke Abma & Margreet Vermeulen
- Alle talen – vmbo | havo | vwo | Lerarenopleiders
Hoe geef je vorm aan het curriculum Nederlands?
In 2013 verscheen in Levende Talen het artikel 'Goed onderwijs begint met een goed curriculum' waarin Auke Abma pleitte voor een opzet van het vak Nederlands waarbij in de opdrachten zowel spreekvaardigheid, leesvaardigheid als schrijfvaardigheid aan bod komen en op zo'n manier dat ze functioneel zijn voor een van tevoren bepaald eindproduct. Daarnaast dienen de opdrachten over Nederlands te gaan, dus over taalkunde of letterkunde. Sindsdien is hij met onder andere Margreet Vermeulen bezig geweest deze principes in de praktijk te brengen. Tijdens deze workshop zullen zij vertellen hoe het gerealiseerde curriculum in elkaar zit en wat hun ervaringen zijn.
Catherine van Beuningen & Daniela Polišenská
- Alle talen – po | vmbo | havo | vwo | Lerarenopleiders
Laat alle talen tellen!
Op school leren alle leerlingen nieuwe registers (of ‘vaktalen’) én vreemde talen, bovendien groeien steeds meer kinderen op met een andere taal dan het Nederlands. Kortom: eigenlijk is iedere leerling meertalig. Uit onderzoek weten we dat deze meertalige realiteit onvoldoende erkend en benut wordt. Andere thuistalen dan het Nederlands worden vaak zoveel mogelijk buiten de schoolmuren gehouden en in (vreemde)taallessen wordt weinig doelgericht voortgebouwd op kennis van andere (thuis- en/of vreemde) talen. In deze workshop laten we zien dat juist in het laten tellen van alle talen kansen biedt op het gebied van taalvaardigheid, taalbewustzijn en (inter)cultureel bewustzijn.
Ewout van der Knaap
- Duits | Engels | Frans | Spaans - vmbo | havo | vwo
Literatuur integreren in mvt-lessen
"Hoe kun je literatuur in de (vreemde)talenlessen in onder- en bovenbouw integreren? Uitgangspunt is dat je literatuur in veel gevallen goed aan communicatieve doelen kunt koppelen. We bespreken voorbeelden om een curriculum in te richten. We gaan in op de koppeling van de vaardigheden met de (inter)culturele inhouden inclusief literatuurgeschiedenis. Ewout van der Knaap is hoogleraar Duitstalige literatuur en cultuur aan de Universiteit Utrecht en ook gespecialiseerd op het gebied van literatuurdidactiek. Hij is auteur van ‘Literatuur en film in het vreemdetalenonderwijs’."
Gert Rijlaarsdam
- Nederlands - vmbo | havo | vwo | mbo
De essentie van het schoolvak Nederlands
In deze workshop proberen we de essentie van van het schoolvak Nederlands te bepalen voor elk van de sectoren van het voortgezet onderwijs aan de hand van een onderzoek dat we ter plaatse uitvoeren.
Inge Elferink & Nadia Gerritsen
- Engels | Frans - vmbo | havo | vwo
Creatieve vormen van taal in de lessen Engels en Frans
In deze workshop verkennen we wat creatieve vormen van taal nu precies zijn en hoe u deze laagdrempelig kunt inzetten in uw dagelijkse lespraktijk. Aan de hand van diverse inspirerende voorbeelden voor Engels en Frans ontdekt u hoe leerlingen taal creatief kunnen gebruiken en hoe dit bijdraagt aan hun talige én persoonlijke ontwikkeling. U gaat vervolgens zelf aan de slag met het ontwerpen van korte lesactiviteiten voor zowel onder- als bovenbouw. We sluiten af met een discussie over de plek die creatieve vormen van taal kunnen krijgen in uw eigen school.
Jeroen Steenbakkers & Joke Brasser
- Alle talen | Nederlands - vmbo | mbo | wo | Lerarenopleiders
Speelse toewijding: een pedagogisch-didactische benadering van schrijfstijlonderwijs
De onderwijspedagogen Masschelein en Simons merken op dat het Latijnse woord ‘Ludus’ zowel leerschool als spel betekent. Op school wordt volgens hen tijdelijk de gewone tijd uitgeschakeld, zodat er steeds iets uit de maatschappij ‘tot spel gemaakt’ kan worden. Geïnspireerd door deze visie hebben wij vernieuwende lessen voor schrijfstijl ontwikkeld. In deze workshop gaan we aan de hand van concreet lesmateriaal met elkaar in gesprek over lessen waarin creativiteit en betrokkenheid van leerlingen wordt gevraagd. We hebben het over schrijfstijllessen, maar we maken uitstapjes naar poëzie en andere vakonderdelen. Het is een praktsiche workshop met theoretische verdieping.
Johan Keijzer & Det van Gils
- Chinees | Duits | Engels | Frans | Italiaans | Spaans - alle sectoren
Doelgerichte didactiek voor gespreksvaardigheid
In het nieuwe curriculum wordt communicatie als een van de belangrijkste pijlers van het toekomstige talenonderwijs genoemd. In deze workshop ervaart u aan de hand van een didactisch model hoe leerlingen qua gespreksvaardigheid bewust beter worden in de vaardigheid en ook zelf kunnen bedenken hoe ze verder kunnen komen en wat daar voor nodig is.
John de Jong
- Alle talen - alle sectoren
Vakvernieuwing? Dan ook examens mvt op de schop
Ik begin met voorstellen om het examensysteem te herzien. Het huidige systeem is gebaseerd op kennis, inzichten en mogelijkheden van ruim een halve eeuw geleden. Het betekende toentertijd een radicale ommekeer in de doelen van het mvt, dank zij de inzichten van Jan van Ek, van het eeuwenoude grammatica/vertalen naar erkenning van de communicatieve functie van taal en was op wereldniveau exemplarisch. Sindsdien is het Europees Referentiekader voor de talen gepubliceerd, zijn inzichten op het gebed van toetsing ontwikkeld, heeft de digitale techniek zich gemanifesteerd. Na de inleiding zal ik de deelnemers betrekken in een discussie over de gepresenteerde voorstellen."
Marieken Pronk & Clasine van Dorst
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
Ontkaveling als kans: geïntegreerd werken bij Nederlands
Bij Nederlands lijkt het soms of we zeven verschillende vakken geven: lezen, schrijven, spreken, fictie en literatuur, spelling en grammatica. En dan vergeten we vast nog iets… Door het opknippen wordt ons vak minder aantrekkelijk en leren de leerlingen minder ‘diep’. Kunnen we Nederlands aantrekkelijker maken door verschillende vaardigheden en onderdelen te integreren? Wij denken van wel! Daarnaast zorgt samenhang ervoor dat de leerling meer leert én de lessen als betekenisvoller ervaart. Tijdens deze workshop laten we concrete voorbeelden zien en ontwerp je zelf een (aanzet tot een) geïntegreerde les of lessenserie."
Karen Wentzel & Joanne van der Boom
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
De kleur van teksten. Handvatten voor kritisch en verdiepend lezen
Teksten zijn zelden 100% neutraal. Een schrijver heeft meestal zelf ook een mening over het onderwerp en geeft de tekst bewust of onbewust kleur, variërend van een milde politieke kleur tot regelrechte propaganda. In deze workshop presenteren we een les waarin leerlingen de 'kleur' van teksten onderzoeken met behulp van twee hulpmiddelen: een lijst met tien concrete 'seintjes en signalen' om kleur te detecteren en een 'kleurthermometer'. Je oefent tijdens de workshop zelf met deze hulpmiddelen en je kunt het lesidee daarna direct toepassen in je eigen lessen. Met eigen, actuele teksten, of met voorbeeldteksten die wij aanreiken.
Kristi Jauregi-Ondarra
- Duits | Engels | Frans | Spaans - alle sectoren
Engaging Languages in Intercultural Virtual Exchange
Ben je op zoek naar pedagogische mogelijkheden om je taalonderwijs betekenisvoller te maken en de betrokkenheid van je leerlingen te vergroten? Wil je weten hoe je verschillende interactieapplicaties kan inzetten om de interculturele communicatieve competenties van je leerlingen verder te ontwikkelen? Ben je benieuwd naar de mogelijkheden van Virtual Exchange om taalonderwijs te verrijken? Dan is deze workshop relevant voor je. In deze workshop leer je wat Virtual Exchange is (internationaal een op een online samenwerking), waarom en hoe je Virtual Exchange het beste zou kunnen integreren in het onderwijs om taalleerprocessen betekenisvoller te maken.
Yra van Dijk
- Nederlands - alle sectoren
Begrijpender lezen
Wat hebben begrijpend lezen en fictie lezen gemeen? Meer dan u denkt! In beide teksten gaat het immers om betekenis geven aan de tekst. Deze lezing laat zien waarom we interpreteren weer op de kaart moeten zetten en hoe dat kan leiden tot meer leesmotivatie en leesvaardigheid. De hier voorgestelde didactiek levert meer diep begrip van teksten op, en plaatst leerlingen in de meer motiverende rol van betekenisgever. Deze vorm van 'onderzoekend lezen' is een didactiek die teksten – zakelijke zowel als literaire – betekenisvol maakt als talige en filosofische reflectie op de wereld en op de leerling zelf.
Marja Rietveld & Lia Nijdam
- Frans - havo | vwo | hbo | wo | Lerarenopleiders
Vive la littérature: lezen in de Franse les
Van Verne tot De Saint-Exupéry, van Sylvain Tesson tot Dany Lafferrière, we hebben allemaal onze favoriete Franse auteurs. Hun teksten zijn prachtig om te lezen, maar hoe gebruik je ze in de les? Welke teksten zijn geschikt voor je doelgroep? Welke werkvorm kies je? In deze workshop laten literatuurliefhebbers Lia Nijdam en Marja Rietveld zien hoe zij Franse literatuur integreren in hun lessen. Zij presenteren concrete voorbeelden van opdrachten en teksten en proberen je te inspireren om zelf aan de slag te gaan met literatuur in de les.
Babs Gezelle Meerburg
- Alle talen - alle sectoren | Lerarenopleiders
Talenbewust lesgeven. Aan de slag met talige diversiteit in het (basis)onderwijs
Hoe kun je als leerkracht die taalleeromgeving creëren die de taalverwervingsmotoren van alle kinderen op volle toeren doen draaien? Hoe ga je om met meertaligheid in de klas en daarbuiten? En wat werkt om kinderen kritisch te laten nadenken over taal? Naar aanleiding van een boek dat deze zomer bij Coutinho verschijnt, gaat de workshop over talenbewust lesgeven en is bedoeld voor leraren in het basisonderwijs, toekomstige leraren, lerarenopleiders, onderwijsondersteuners en iedereen die elke dag opnieuw een inclusieve, krachtige taalleeromgeving voor alle leerlingen wil creëren. Maar wat betekent talenbewust lesgeven? En hoe kan het jouw praktijk versterken? In de workshop bespreken wij wat wij bedoelen met talenbewustzijn, de omgang met diversiteit in de klas, de meertalige wending in het onderwijs en ten slotte de zoektocht naar de talenbewuste leraar.
Nienke Smit
- Alle talen - alle sectoren
Which turn to take? Docent-leerling interactie in de MVT les
In deze workshop worden resultaten van een grootschalig observatie onderzoek gepresenteerd. We ontrafelen hoe veelvoorkomende verbale gedragspatronen in de klas ontstaan en kijken daarna naar opties om de patronen te veranderen. Wat kan een docent die veel vragen in de doeltaal stelt, maar (te) weinig respons van leerlingen krijgt daar aan doen? Vervolgens bespreken we kansen voor pedagogical translanguaging: het bewust en flexibele gebruik van meer dan één taal. Tijdens de workshop ervaar je hoe je met slechts kleine verbale aanpassingen meer uit docent-leerling interactie kunt halen.
Sebastiaan Dönszelmann
- Alle talen - alle sectoren
Doeltaal-Leertaal (en waarom doeltaal voertaal onzin is…)
Van doeltaalgebruik in de MVT-les leren leerlingen veel taal..., toch? Nou nee, veel onderzoek naar doeltaalgebruik laat zien dat het zo simpel vaak niet werkt. Zelfs wanneer leerlingen hun docent prima begrijpen is het nog maar de vraag wat ze er echt van opsteken. Is doeltaalgebruik dan zinloos? Dat gelukkig ook weer niet. Sebastiaan Dönszelmann (vakdidacticus – Vrije Universiteit) deed promotieonderzoek naar doeltaalgebruik en is medeauteur/redacteur van het Handboek Vreemdetalendidactiek. In deze workshop deelt hij concreet didactisch instrumentarium om de doeltaal leerzaam in te zetten (doeltaal-leertaal). Daarbij komen good-practice videofragmenten, onderzoeksresultaten en uw eigen doeltaalvaardigheden aan bod.
Sophie Brand & Janine Berns
- Duits | Engels | Frans | Italiaans - vmbo | havo | vwo | mbo
Fonetisch en fonologisch bewustzijn in het klaslokaal
Uit Cito-onderzoek blijkt dat de kijk- en luistertoetsen Frans de laatste decennia makkelijker zijn geworden en dat lagere eisen worden gesteld (CITO, 2020). Deze trend vergroot de kloof tussen de onderwijspraktijk en alledaagse Franstalige situaties. Het luistervaardigheidsonderwijs is tegenwoordig met name gericht op het toetsen van begripsvaardigheid. Voor fijnmazigere luistervaardigheid, het leren herkennen van klanken en klankstructuren, is minder aandacht. Aan de hand van resultaten van twee experimenten laten we zien welke fonetische en fonologische kennis van het Frans relevant is om op te nemen in het curriculum om zo de luistervaardigheid, en daarmee ook de uitspraak van leerlingen te versterken.
Uwe Krause
- Alle talen - alle sectoren behalve po
Intercultureel Leren met de Atlas of European Values
Mensen in Europa vinden van alles en nog wat over tal van onderwerpen, zoals milieu, economie, migratie, familie, emancipatie. Hun opvattingen worden gevoed door waarden, en deze verschillen tussen de inwoners van landen en tussen verschillende bevolkingsgroepen. Via vragen over de onderwerpen proberen we achter deze waarden te komen. Dat gebeurt in grote onderzoeken zoals European en World Values Study of European Social Survey. Op basis van de antwoorden kunnen zogenaamde waardendimensies worden geformuleerd. Op www.atlasofeuropeanvalues.eu worden de resultaten van de onderzoeken in 8 talen weer gegeven in kaartmodules en in een scatterplot (spreidingsdiagram). De laatste geeft waardendimensies weer. Leerlingen in een klas hebben de mogelijkheid, vragen uit het onderzoek te beantwoorden en hun eigen plek (in relatie tot klasgenoten en verschillende bevolkingsgroepen in Europese landen) weer te geven. Verder is er op verzoek van docenten lesmateriaal ontwikkeld en getest. Tijdens deze workshop wordt kort uitgelegd, hoe de tools werken (neem alvast een kijkje op de website en bekijk de uitlegvideo’s), en gaan we vooral aan de slag hoe men met de tools kan werken.
Wim Gombert & Pieter Vredevoort
- Alle talen - havo | vwo
J’AIMe parler français
Communicatieve leergangen laten het vaak afweten als het gaat om spreekvaardigheid. Aan de Rijksuniversiteit Groningen is de laatste jaren onderzoek gedaan naar een nieuwe communicatieve methodiek voor de bovenbouw van Havo en Vwo, die wél in staat is om bij leerlingen een hoger niveau van spreekvaardigheid te bereiken zonder dat dit ten koste gaat van de eindexamenresultaten. De methodiek geeft bovendien een positieve impuls aan de beleving van de docent die niet meer ‘het recept volgt’ maar ‘de kok is’. Via de website www.projectfrans.nl is een video te zien die alvast een voorproefje geeft van deze methodiek.
Daniela Fasoglio & Marjon Tammenga
- Alle talen - alle sectoren
Op weg naar een nieuw examenprogramma Moderne Vreemde Talen
Vanaf juni 2022 is de Vakvernieuwingscommissie Actualisatie Examenprogramma Moderne Vreemde Talen van start gegaan. In deze interactieve sessie geven curriculumexperts Daniela Fasoglio en Marjon Tammenga een kijkje in het proces van de vakvernieuwing.
Anna van Strien & Anke Herder
- Nederlands - alle sectoren
Op weg naar een nieuw examenprogramma Nederlands
Vanaf juni 2022 is de Vakvernieuwingscommissie Actualisatie Examenprogramma Nederlands van start gegaan. In deze interactieve sessie geven curriculumexperts Anke Herder en Anna van Strien een kijkje in het proces van de vakvernieuwing.
Wordt nog bekend gemaakt
- Nederlands
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Nederlands
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie Nederlands. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden.
Wordt nog bekend gemaakt
- Engels
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Engels)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staat het schoolvak Engels centraal.
Wordt nog bekend gemaakt
- Duits | Frans | Spaans
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Duits, Frans en Spaans)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staan de schoolvakken Duits, Frans en Spaans centraal.
Aly Jellema & Katrin Herzberg & Tamir Herzberg
- Alle talen - alle sectoren
Een nieuwe bril voor onderweg. In dialoog over waarden bij onderwijsvernieuwing
"In deze workshop leert u om de waarde(n)volle dialoog te voeren over de doelen van onderwijs en de relatie tussen docent en leerling. Ook in uw vaksectie. Bij een vernieuwingsproces hoort het gesprek met uw vakcollega’s over ‘goed onderwijs’. Dat klinkt eenvoudig maar in de praktijk gebeurt het te weinig. De oorzaak is niet zozeer tijdgebrek, maar vooral het gemis van taal om te benoemen wat écht belangrijk voor ons is en elkaar te ontmoeten. Helder zicht op onderwijswaarden is echter noodzakelijk wanneer u gaat werken vanuit een ander paradigma. "
Amy Klipp
- Engels - hbo
Beleid vrijstelling voor Engels spreekvaardigheid op de pabo
De toets spreek- en gespreksvaardigheid Engels (B2 van het ERK) is enkele jaren geleden ingevoerd op de pabo. Het doel van deze workshop is om te bepalen welke gronden voldoende zijn om vrijstellingen af te geven voor deze toets, wat de harmonisering tussen de opleidingen ten goede komt.
Nadia Gerritsen
- Alle talen - alle sectoren
Interculturele competentie en gamificatie
Leerlingen zullen Engels gebruiken om te communiceren met mensen van verschillende linguaculturele achtergronden en doen daarmee beroep op hun interculturele competentie. In deze workshop krijgt u een beeld van een methode waarmee dit een verrassende plek kan krijgen in de Engelse les. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk ontdekt u wat gamificatie is en hoe deze methode ingezet kan worden ten bate van de ontwikkeling van interculturele competentie. Daarna kunt u zelf aan de slag met het verrijken van uw eigen lesmateriaal of met het ontwerpen van een gegamificeerde lesactiviteit.
Blanca Cano González
- Spaans - alle sectoren
El sentido figurado. Poesía y música para comprender todas las lecturas
"Cuando al final de la lectura preguntamos sobre el significado del texto, el alumno suele traducir y quedarse con el sentido literal. Para hacerlo consciente de la carga adicional de significados, conviene esclarecer el sentido figurado. La comprensión de lo metafórico no solo es necesaria en literatura sino en las canciones infantiles más sencillas, en los refranes, en la publicidad y la música pop. Cómo integrar todo tipo de texto para la comprensión de la lectura nos permite eliminar la frontera entre los materiales escolares y los literarios o de los medios masivos, de modo que la poesía deje de ser algo lejano y difícil."
Christine Vidon
- Alle talen | Frans - alle sectoren behalve po | Lerarenopleiders
Taal leren op zijn Gronings
"Sinds 2019 werken de leden van de taalteam van de Rijksuniversiteit Groningen aan een vernieuwend taalleerprogramma. Dit programma is gebaseerd op bevindingen uit het veld van de toegepaste taalkunde (met name Usage Based), is taakgericht en maakt gebruik van films in de doeltaal. Studenten worden uitgenodigd om een taal te produceren die authentiek en rijk is en om na te denken over de socio-culturele inhoud, aanwezig in de films. Deze innovatieve manier van taal leren, zowel voor student als voor docent, impliceert een nieuwe plaats voor de onderdelen van de klassieke programma's zoals input, grammatica, vocabulaire en feedback. Deze presentatie geeft u inzicht in de ins en outs van ons programma. Als voorbeeld nemen we het programma voor Frans. We hopen u te inspireren!"
Claire Smulders
- Alle talen - alle sectoren behalve po | Lerarenopleiders
Critical incidents: een uitnodiging tot het ontwikkelen van interculturele competentie
Hoe train je leerlingen positief en weldoordacht te reageren op kritische incidenten in hun omgeving of in de pers waarin individuen of culturele groepen negatief worden neergezet? Burgerschapsvorming en het ontwikkelen van interculturele competentie gaan hand in hand. Na het tonen van een schoolopdracht in een les Chinees gaan we samen aan de slag met zelf ingebrachte 'critical incidents'.
Els Stronks
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
Een PWS over schrijven
Veel leerlingen vinden zelf schrijven leuk en uitdagend. Het PWS is voor leerlingen een uitgelezen kans zich in schrijven te verdiepen. Welke richtingen kan hun onderzoek dan aannemen? te denken valt aan: onderzoek naar zelf schrijven: zelf schrijven in een bepaald genre, en daarbij een reflectief onderzoeksverslag maken met onderzoek naar de genre-eisen waarin ze zich wilden houden, en de mate waarin dat gelukt is. onderzoek naar schrijfprocessen: verschillende versies van een tekst schrijven – gebaseerd op onderzoek naar de effecten die van de verschillen verwacht mogen worden – en een lezersonderzoek uitvoeren om te zien of die effecten onder die lezers ook waarneembaar zijn. onderzoek naar schrijverschap: werk van (beroemde, vergeten, bewonderde, …) schrijvers bestuderen om te achterhalen welke opvattingen over schrijven daarachter schuilgaan. We verkennen deze opties, en bekijken welke bronnen leerlingen kunnen gebruiken om dit onderzoek uit te voeren.
Liza van den Bosch & Noortje Hemmen
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
Vernieuwing van het leesonderwijs op middelbare scholen
In deze workshop gaan we in op effectieve elementen voor begrijpend lezen in het voortgezet onderwijs. Vanuit het project Na PISA de Lente, waarin VO-docenten (Nederlands en zaakvakken), lerarenopleiders en wetenschappers zich samen inzetten voor het verbeteren van het leesonderwijs op zowel les- als leerplanniveau, delen we onze ervaringen en voorlopige opbrengsten.
Gertia Klijnsma
- Frans - havo | vwo | TL(Mavo)-4
Enfants et Guerre, een projectje
Enfants et guerre ,een projectje. In dit atelier wil ik laten zien hoe ik dit aanpak. Geschikt voor V3, H4, TL4. Bij voorkeur doen in aanloop naar 4-5 mei. Doel : de leerlingen bewust maken van het gevaar van racisme op basis van godsdienst en de leerlingen laten zien wat voor gevoelens er spelen bij kinderen èn ouders/volwassenen in geval van gevaar en onrecht. Kan uitgebreid worden tot een project met Nederlands, geschiedenis en godsdienst/maatschappijleer. Uitgangspunt bij Frans zijn capita selecta uit “Un sac de billes”, de aangepaste uitgave van Thieme uit 1989. Ikzelf gebruik 10 bladzijden daaruit. Aangevuld met: Dagboekfragmenten van Anne Frank uit een Franse folder van het Anne Frankhuis Het gedicht “la rue saint Martin”van Robert Desnos De film “monsieur Batignolles”, als afsluiting van het projectje Ik geef de leerlingen alle materiaal op papier. Collega Nederlands laat de leerlingen een boek (of meerdere boeken) lezen met het thema “kind en oorlog”. Collega geschiedenis behandelt WO-2 in Frankrijk. Achter in het boekje “Un sac de billes”staan aanknopingspunten. Collega godsdienst/maatschappijleer behandelt het Jodendom en andere godsdiensten en/of racisme.
Gijs Leenders
- Duits | Engels | Nederlands | - vmbo | havo | vwo | Lerarenopleiders
Vakoverstijgend grammaticaonderwijs: let’s CLAP!
Hoewel we al geruime tijd horen over vakoverstijgend werken, blijkt de realisatie daarvan in de praktijk lastig. In deze workshop bespreek ik de bevindingen binnen mijn promotieonderzoek naar een taaloverstijgende lessenserie gericht op (grammaticale) bewuste taalvaardigheid, waarin ik een stap in die richting heb gezet. Ik ontwikkelende CLAP!, wat staat voor: Cross-Linguistic Awareness Programm. Het betreft grammaticaonderwijs dat het grammaticasysteem transparant maakt, grammaticaal redeneren stimuleert en hopelijk de balans doet verschuiven van feitenkennis naar inzicht, begrip en toepassing. Belangrijker dan het vinden van het ‘goede antwoord’ is in de lessenserie de redenering die tot dat ‘goede' antwoord leidt. Hierbij ligt in de variant die we bespreken de nadruk op het Nederlands en worden het Engels en het Duits als contrastieve talen ingezet.
Katja Zaich & Antoon Berentsen
- Alle talen - alle sectoren
Open de ramen
MVT in het Nederlands schoolsystem: Non vitae sed scholae discimus. Vakvernieuwingsimpulsen vanuit de praktijk van het niet-school-se onderwijs in de taaltrainingbranche. Twee taaltrainers over de kloof tussen leren op&voor school en leren in&voor bedrijf en hoe begonnen kan worden die te dichten.
Esther Meijners & Inge Elferink
- Duits - mbo
Interculturele competenties binnen leeractiviteiten in het MBO: Übung macht den Meister!
Tijdens deze workshop laten we zien hoe u met kleine aanpassingen in bestaande beroepsopdrachten de interculturele competenties van uw studenten kunt bevorderen. Studenten leren zich te verplaatsen in een ander en worden zich bewuster van hun eigen cultuur en houding. Esther licht kort haar ontwikkeling toe en deelt een aantal concrete opdrachten en taaltaken. We gaan in gesprek over de uitgewerkte producten van de studenten en de beoordeling daarvan. Vervolgens gaat u aan de slag met de vertaling van de opgedane ideeën naar uw eigen beroepspraktijk.
Kristel Doreleijers
- Nederlands |vmbo | havo | vwo | Lerarenopleiders’
Het nieuwe dialect: hip of oubollig? Regionale taalvariatie in het schoolvak Nederlands
Tegenwoordig verwerven steeds minder jongeren een dialect als moedertaal. Niet voor niets is de algemene gedachte dat dialecten op korte termijn zullen verdwijnen. Toch blijkt uit onderzoek ook dat jongeren nog wel herkenbaar regionaal spreken, en dat ze daarbij kenmerken uit traditionele dialecten gebruiken. Deze workshop laat zien waarom het zinvol is om aandacht te besteden aan dialecten in het onderwijs, ook als dit geen officieel erkende streektalen zijn (zoals in de provincie Noord-Brabant). Aan de hand van de uitkomsten van een landelijke enquête (n=242) bespreken en bediscussiëren we hoe regionale taalvariatie aan bod kan komen in het schoolvak Nederlands.
Margreet Cornelius & Kimber van Valkenburg
- Alle talen - alle sectoren
Luisteren en kijken naar fictie
"Het uitgangspunt van de workshop is om te laten zien hoe het spelen met verschillende taalvormen (geschreven, gesproken, verbeeld) bij kunnen dragen aan nieuwsgierigheid voor (fictie-) verhalen, of je ze nu leest, hoort of ziet. Na deze workshop zullen leraren kleine oefeningen in de klas kunnen toepassen om leerlingen actiever (en vooral met meer plezier!) te laten kijken, luisteren en lezen . Ook geven we handvatten hoe je leerlingen zelf creatief een verhaal laat verbeelden. In de workshop schetsen we een (kort) theoretisch kader laten we zien wat beeldtaal/ filmische taal is, en hoe deze zich verhoudt tot geschreven of gesproken taal. Daarna komen boekverfilmingen aan bod. Verfilmde verhalen die eerst in een boek verschenen. We lichten kort de uitdagingen toe die scenarioschrijvers en regisseurs hebben bij het verfilmen van een boek, en hoe ze dit oplossen. Ook staan we stil hoe je boekverfilmingen kunt inzetten om het leesplezier te bevorderen. Veel boekverfilmingen zullen de revue passeren. De workshop eindigt met een praktische opdracht waarbij leraren zelf aan de slag gaan met het verfilmen van een gedeelte van een boek(verfilming) of een dialoog."
Joke Brasser & Marie-José Klaver
- Nederlands - havo | vwo | hbo | Lerarenopleiders
Zwijgen is (g)een optie. Een 18e eeuwse #MeToo-zaak
Leerlingen hebben vaak moeite het nut of de betekenis van historische literatuur te zien. In deze workshop wordt de kloof tussen verleden en heden overbrugd door met een hedendaagse bril een 18e-eeuwse roman, Sara Burgerhart, te lezen. We hebben een didactiek en lessenserie ontwikkeld die docenten en leerlingen stap voor stap leidt naar een interpretatie die gebaseerd is op een onderzoekende leeshouding, waarbij de tekst in de historische en in de hedendaagse context wordt geplaatst. Docenten en leerlingen kunnen zo zelf onderzoeken en ontdekken waarom ook oudere literatuur van belang is in de samenleving en in het persoonlijk leven.
Marleen Spierings
- Engels | Nederlands- po | vmbo | havo | vwo | mbo
Debatteren in het Museum
In deze workshop ervaar je hoe het is om een debat in het museum te organiseren voor leerlingen, samen te werken met museum educatoren en hoe het voelt om deel te nemen aan een museumdebat als je zelf een leerling zou zijn:). Een docent VO en een opleider vanuit Naturalis, Leiden, delen hun kennis over hoe debatteren als werkvorm in te zetten in je les binnen een authentieke leeromgeving en welke kritische denk- en spreekvaardigheden daarbij aan bod komen bij vakken zoals Nederlands, Engels, biologie, maar ook in andere musea overdraagbaar voor vakken als maatschappijwetenschappen, maatschappijleer, (kunst) geschiedenis.
Marrit van de Guchte & Eline van Batenburg
- Alle talen -vmbo | havo | vwo | mbo | Lerarenopleiders
Doeltaal Digitaal
In deze workshop laten wij zien hoe docenten het doeltaalgebruik tussen leerlingen kunnen stimuleren door ze online met elkaar te laten communiceren. In het project Doeltaal Digitaal hebben docenten en onderzoekers taaltaken ontworpen die leerlingen uitvoeren via audio-, video-, en tekst-chatgesprekken. Tijdens deze online interactie wordt de doeltaal veelvuldig gebruikt, hebben leerlingen plezier en voelen ze minder angst om te communiceren. In de workshop ontdek je welke taken je het beste kunt inzetten, chat je zelf in de vreemde taal en leer je hoe je online feedback geeft en vertaaltools op een effectieve manier inzet.
Michel Pijpers
- Nederlands - havo | vwo | Lerarenopleiders
Formatief werken bij Nederlands
Met de kennis van nu kun je niet meer om formatief werken heen. Hoe voorkom je dat leerlingen jouw vak als irrelevant zien wanneer je kinderen niet meer afrekent op cijfers? In deze workshop kijken we naar de consequenties voor je dagelijkse lessen, hoe je zinvol toetsen koppelt aan het verminderen van toetsdruk bij leerlingen, hoe je ICT inzet om je eigen werkdruk te verminderen en je je leerlingen aanmoedigt om aandacht te besteden aan hun taalontwikkeling.
Marcel Lemmens
- Engels | Nederlands- vmbo | havo | vwo
Hoe geef je (meer) betekenis aan Engels leren?
Het centrale onderwerp van deze interactieve workshop is betekenisvol leren. Hoe zorg je ervoor dat leerlingen nut en noodzaak van de inhoud van jouw lessen Engels zien? Hoe houd je je leerlingen gemotiveerd? Hoe krijg je ze in beweging? Als uitgangspunt nemen we een marketingmodel: AIDA (Attention, Interest, Desire, Action). Tijdens de workshop zie je hoe dit model ook kan worden toegepast op lesmateriaal.
Natalie Schols & Anneke de Graaf
- Arabisch | Duits | Engels | Frans | Russisch | Spaans | Turks - vmbo | havo | vwo
Cito wil weten hoe de toetsing eruit moet zien
Er gaat wat gebeuren. Vakvernieuwing?! Hoe zien de MVT examens van de toekomst eruit? Docenten, kom ons vertellen wat er in de toetsen moet, hoe we het gaan toetsen. Cito wil graag van jullie horen waar behoefte aan is!
Tessa van de Warenburg
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
Diep lezen met LitLab: de Staaltjes
LitLab is een digitaal laboratorium voor literatuur onderzoeken en begrijpend lezen op de middelbare school. Op Litlab doen leerlingen onderzoek naar de Nederlandse literatuur (de Proeven), gaan ze via verschillende leesstrategieën met elkaar in discussie over boeken (de Leesclubs), en leren ze Nederland ‘diep lezen’ door leesoefeningen met zowel literaire als zakelijke teksten (de Staaltjes). In deze workshop gaan we aan de slag met de nieuwste werkvorm, de Staaltjes, die met name ontwikkeld werd voor het vmbo en de onderbouw van havo/vwo. Met deze werkvorm wil LitLab stimuleren dat leerlingen tegelijkertijd hun literaire competentie ontwikkelen en beter leren begrijpend lezen. Tijdens de workshop geeft de redactie van LitLab een demonstratie, evalueren we de Staaltjes, en gaan we in gesprek over de integratie van het lees- en literatuuronderwijs.
Valerie Meessen & Saskia Schreuder
- Alle talen – havo | vwo | wo | Lerarenopleiders
Aandacht voor de V in het VWO
Disciplines zoals de taalwetenschap of etymologie komen in de lespraktijk op het vwo vaak nauwelijks aan bod, meestal niet uit onwil maar door een focus op taalverwerving binnen het curriculum. In deze workshop gaan we in op het belang van academische inhouden in de lessen op het vwo. we belichten twee kanten: academische inhouden zijn een verrijking voor de leerling en ze geven een beter beeld van wat leerlingen kunnen verwachten bij een talenstudie. Als Teachers in Residence zijn we een schakel tussen het wo en het vo, wij delen graag onze expertise met u, en zijn ook erg benieuwd naar uw ervaring.
Marie-Louise Lubbers
- Duits | Engels | Frans | Spaans - vmbo | havo | vwo
Krachten bundelen – vakoverstijgend samenwerken
Als taaldocent, leer je leerlingen niet alleen een taal, maar wil je hen ook kennis meegeven over het land, de geschiedenis en de cultuur. Door met andere vakken de krachten te bundelen, kun je de kennis van land en cultuur met een vakoverstijgend project buiten je lessen aanbod laten komen. In deze workshop bespreken we ideeën hoe je samen met je collega's een leerzaam en geslaagd vakoverstijgend project tot stand laat komen.
Wordt nog bekend gemaakt
- Nederlands
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Nederlands
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie Nederlands. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden.
Wordt nog bekend gemaakt
- Engels
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Engels)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staat het schoolvak Engels centraal.
Wordt nog bekend gemaakt
- Duits | Frans | Spaans
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Duits, Frans en Spaans)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staan de schoolvakken Duits, Frans en Spaans centraal.
Andrea Lutz & Monica Sienders
- Alle talen - alle sectoren
Common European Framework of refence for languages: Learning, teaching, assessment: Companion volume with new descriptors
Een Engelstalige workshop waar wij samen met uw dieper in de context van het CEFR duiken. De bestuursleden Monica Sienders en Andrea Lutz van de sectie Engels van Levende Talen wil u graag meenemen in de mogelijkheden die dit document u kan bieden. We laten zien wat er nieuw is en zoemen in op de aspecten mediation en meertaligheid en gaan aan de slag met het creëren van direct inzetbaar lesmateriaal. Deze workshop is bedoeld voor docenten Engels van alle onderwijssectoren en studenten van de lerarenopleiding Engels.
Andrew Niemeijer
- Alle talen - vmbo | havo | vwo | mbo
Oorlog & Burgerschap in de Literatuurles
"De oorlog in Afghanistan? MH-17? 9/11? Als er een oorlog uitbreekt of een ramp gebeurt, worden docenten op de middelbare scholen gedacht daar aandacht aan te besteden. Docenten vreemde talen moeten al lang niet meer leerlingen alleen een taal aanleren. Burgerschap, waken of scholieren niet radicaliseren, grote maatschappelijke problemen begrijpelijk maken en zorgen voor onderling begrip, ook dit moet een docent leerlingen bijbrengen. Maar hoe doe je dat? Andrew Niemeijer, voormalig Docent van het Jaar, en leraar Engels aan de OSG West Friesland in Hoorn schreef er een proefschrift over “War in the Classroom die hij met succes op 15 september 2021 aan de Vrije Universiteit heeft verdedigd. Dr. Niemeijer heeft een 10-stappenplan ontwikkeld om de handelsverlegenheid onder docenten tegen te gaan en door literatuur dit oorlog en conflicten bespreekbaar te maken. Niemeijer haalt de oorlog de klas binnen door veteranen uit in zijn les, door studenten mee op studiereis te nemen naar het concentratiekamp van Bergen-Belsen en de loopgraven van Ieper, maar ook door scholieren te laten onderzoeken wie er in de klas gevormd is door oorlog. Opvallend genoeg leiden Niemeijer waarschuwende lessen niet altijd tot pacifisme onder zijn leerlingen. Het viel de promovendus op dat opvallend veel van zijn oud-leerlingen het leger ingingen. Hij deelt zijn kennis en ervaringen in deze workshop."
Antoinette Gerichhausen
- Alle talen - po | vmbo | Lerarenopleiders
Meer talen leren vanuit verschillende brontalen
In deze workshop staat het positieve effect van het leren van meer talen vanuit verschillende brontalen centraal. Als we met verschillende brontaaleigenaren een gezamenlijke vreemde taal gaan leren, kunnen we samen het gesprek aangaan over het woordgebruik en de culturele achtergrond van onze eigen taal. Zo worden leerlingen zich bewust van hun eigen cultuur en taalgebruik en die van een ander. We leren elkaars cultuur begrijpen en brengen communicatie tussen verschillende brontaal eigenaren dichter bij elkaar. Het onbewuste taalgebruik van dialecten, jongerentaal en de moedertaal in een gesprek kunnen onbedoelde misverstanden teweeg brengen. Meer bewust maken van elkaars culturen en woordgebruik verbindt mensen in hun communicatie.
Ed de Boer
- Duits | Engels | Frans | Italiaans - vmbo | havo | vwo | mbo
Geïntegreerd vaardighedenonderwijs, gericht op automatisering
Uit recent hersenonderzoek weten we dat taalvaardigheid sterk afhangt van de mate waarin de taalverwerking geautomatiseerd is. Dat heeft verstrekkende consequenties voor ons onderwijs. We zullen keuzes moeten maken, soms pijnlijke keuzes, om binnen de uurtjes die we hebben zoveel mogelijk vaardigheid te ontwikkelen. DBP heeft daarvoor een aanpak ontworpen waarbij de viervaardigheden geïntegreerd aan bod komen en zo de taalverwerving maximaal ondersteunen.
Elly van den Akker-Helder
- Alle talen - alle sectoren behalve po & vmbo | Lerarenopleiders
Een beter antwoord formuleren op een open vraag
Nederlandse jongeren van alle opleidingsniveaus in het voortgezet onderwijs zijn relatief slechter gaan lezen blijkt uit internationaal vergelijkend onderzoek. De matige leesvaardigheid heeft zijn weerslag op de resultaten van havisten op het Centraal Examen Nederlands, dat bestaat uit teksten en toetsopgaven. Het probleem is tweeledig: leerlingen komen ondanks het vele oefenen niet tot een beter tekstbegrip en hebben moeite met het formuleren van een antwoord op een open vraag. Dit kost de havist op het Centraal Examen Nederlands niet alleen punten op de inhoud, maar volgens de vakspecifieke regels ook op het gebied van taalgebruik. Wat ontbreekt in de huidige examentraining is een proces waarin de leerling stapsgewijs antwoord leert geven op een open vraag. Binnen dit proces is de aandacht voor taalsteun, feedback en reflectie onmisbaar. Hoe kunnen we dit vormgeven binnen de examentraining Nederlands?
Kees van Eunen
- Duits | Frans - vmbo | mbo | hbo | Lerarenopleiders
Duits in de Beroepscontext: ERK in (V)MBO, toetsing en harde actie voor Duits
Duits in de Beroepscontext is alweer jaren actief met bijdragen rond ERK-termen voor het MBO die beroepsspecifiek toegespitst zijn, de ontwikkeling en uitrol van gecertificeerde examens Duits in samenwerking met het Goethe-Institut. Desondanks loopt het vak Duits terug, ook in het MBO, blijkt uit een groot onderzoek van het KBA Nijmegen (2022). Voor Duits is daarom door Duits in de Beroepscontext, het Goethe-Institut, de Duitse ambassade en de werkgroep Deutsch macht Spaß een krachtige actie gestart voor de redding van het vak in het MBO. Een belangrijk onderdeel is de brochure voor leidinggevenden in de MBO’s/ROC’s, met name de mensen die beslissen of het vak überhaupt wordt aangeboden. Daarnaast wordt er gesproken met brancheorganisaties. En er is bovendien nog een leerling-actie. Ook filmpjes maken daar deel van uit. Zie bijv. hier: https://youtu.be/5DHgbVFz_jE. Alle actie-info staat op www.daaromduits.nl. In de workshop wordt aandacht besteed aan alle hierboven genoemde elementen van het werk van Duits in de Beroepscontext. En dat is niet alleen interessant voor collega's Duits uit het VMBO en MBO maar ook voor collega's van andere vakken. Komt het zien!
Fernanda Martino
- Alle talen - havo | vwo
De muziek van mijn stem
In deze workshop worden verschillende aspecten van de stem belicht. Hoe kunnen we onze stem 'voorbereiden' om de hele dag les te geven. Wat kunnen wij doen als onze stem 'weg' is. Hoe kunnen we muziek en tekst combineren en daarvoor ook onze stem gebruiken in de taalles.
Françoise Lucas
- Alle talen - alle sectoren
Creativiteit in de taalles. Werkvormen met literatuur
De kernelementen bij de uitwerking van de talencurricula plaatsen “Creatieve vormen van taal” op de voorgrond. Literatuur neemt hierin een belangrijke plaats in en biedt uiteenlopende mogelijkheden om in de taalles creatief aan de slag te gaan. In deze workshop worden kenmerken van poëtische teksten zoals ritme of stijlfiguren aangewend om creatief met taal aan de slag te gaan. Ook elementen uit verhalende teksten kunnen worden gebruikt om leerlingen creatieve taken met bijvoorbeeld sprookjes of fantasy-verhalen te laten uitvoeren. Deelnemers van de workshop worden uitgenodigd actief met de voorgestelde activiteiten aan de slag te gaan. De voorbeelden kunnen meteen in de les vanaf niveau A1 van het ERK gebruikt worden. ICT-tools komen ook bij de activiteiten aan bod.
Gemma Jissink & Peter-Arno Coppen
- Nederlands - havo | vwo
Betekenisvol grammaticaonderwijs met KERN Nederlands
De nieuwe editie van KERN Nederlands taal & cultuur biedt een alternatieve aanpak voor grammaticaonderwijs. Hierin is zinsontleding een middel om te onderzoeken hoe taal in elkaar zit: in plaats van vuistregels en ezelsbruggetjes leren leerlingen vanuit hun taalgevoel redeneren over taal. Daarbij maken ze zich zowel de traditionele begrippen als de onderliggende grammaticale concepten eigen. Het resultaat is betekenisvol grammaticaonderwijs dat van leerlingen bewust bekwame taalgebruikers maakt.
Karijn Helsloot & Canan Gonencay
- Alle talen - mbo | vmbo | havo | vwo
Eindexamen kunnen doen in een ‘kleine’ moderne taal
Wat zijn de effecten op leerlingen wanneer ze Eindexamen kunnen doen in hun thuistaal, en hoe organiseer je dit als school? Tot voor kort was er maar weinig ruimte voor de thuistaal, maar na Covid-19 staan schooldirecteuren meer open voor de talige achtergrond van hun meertalige leerlingen. Aan de hand van een groep leerlingen die op de valreep, in 2021-2022, examen Arabisch en Turks heeft kunnen doen, vertellen we hierover. De werving in klassen die komend jaar examen gaan doen is intussen in volle gang. Docenten op de school zien het als een enorme kans voor hun leerlingen, en niet meer als een bedreiging voor hun eigen vak. We laten zien hoe deze kans breed aan te bieden, aan leerlingen op welke school dan ook.
Inge Elferink & Aly Jellema
- Alle talen - vmbo | havo | vwo | mbo
Taakgericht werken aan interculturele competenties, burgerschap en creatieve vormen van taal
Meer inhoud in de vreemdetalenles? In deze workshop laten we graag een aantal nieuwe taaltaken van docenten en studenten zien waarin zowel communicatieve als inhoudelijke aspecten centraal staan. De focus ligt daarbij op interculturele competenties, burgerschap en creatieve vormen van taal. Daarna gaat u zelf aan de slag met het ontwikkelen van een taaltaak voor uw leerlingen. We sluiten af met een gesprek over praktische aspecten van deze aanpak. De workshop is geschikt voor alle talen, de voorbeelden zijn Duits, Frans en Spaans."
Jeroen Clemens
- Nederlands - vmbo | havo | vwo | mbo | Lerarenopleiders
Digitale geletterdheid en Onlinelezen. Een uitdaging.
Tegenwoordig staat alle informatie op internet en de communicatie gebeurt vooral digitaal. De meeste leerlingen zijn echter niet goed digitaal geletterd. Bovendien overschatten zij hun vaardigheid. Een hypertekst of andere onlinetekstsoort lezen vraagt meer dan tekstbegrip van een lineaire papieren tekst. Zoeken en kiezen van betrouwbare en bruikbare informatie voor een werkstuk of andere leesopdracht gaat vaak mis. En kritisch lezen krijgt wordt belangrijker. Online moet de lezer continu beoordelen of informatie betrouwbaar en bruikbaar is en hoe hij fakenews kan herkennen. De leesvaardigheden bij tekstbegrip blijven basisvaardigheden, maar zijn onvoldoende voor het lezen in een digitale informatieomgeving. Er zijn nieuw vaardigheden en strategieën nodig, die nog niet in de eindtermen, schoolboeken en ons curriculum staan. En leesvaardigheid toetsen met een lineaire offline tekst is niet meer van deze tijd. Ik ben ex-leraar Nederlands en werk al 10 jaar aan digitale geletterdheid en taalonderwijs. Zie voor meer informatie mijn website https://www.jeroenclemens.nl
Joke van der Heide-Vos & Geert Broeren
- Alle talen - havo | vwo
Formatief handelen bij MVT
Formatief handelen bij MVT is een fantastische manier om aan te sluiten bij het individuele taalleerproces van de leerling. Door middel van concrete en meetbare leerdoelen en succes criteria krijgt de leerling beter inzicht in zijn/haar persoonlijke ontwikkelpunten. Kwalitatief goede feedback en ruimte om in de les aan persoonlijke leerdoelen te werken staan daarbij centraal. Op het Meander College hebben we een formatieve aanpak ontwikkeld voor het vak Engels waarbij bovenstaande visie centraal staat. Hoe? Door te toetsen op relevante vaardigheden, woordenschat en grammatica te beschouwen als middelen in plaats van doelen en door leerlingen continu van feedback te voorzien. Door te stoppen met summatieve methodetoetsen en huiswerk is de les een plek geworden voor de leerling om aan zijn/haar eigen leerdoelen te werken. Tijdens deze workshop delen we onze visie, ervaring en materiaal en ga je gelijk zelf aan de slag met opzetten van een formatief lesplan.
Erika Welgraven & Marieke Hermans
- Nederlands - havo | vwo | Lerarenopleiders
In lichterlaaie: een nieuwe aanpak voor het vak Nederlands
In deze workshop maak je kennis met de nieuwe, geïntegreerde aanpak van Blink Nederlands bovenbouw. Je bespreekt met collega’s hoe je leerlingen laat zien wat de impact van taal is en bekijkt de module In lichterlaaie (thema: protest) waarin leerlingen ontdekken welke strategieën politici en journalisten inzetten. Leerlingen ervaren hoe lees-, kijk- en luistervaardigheid direct samenhangen met schrijf- en spreekvaardigheid: wat ze leren bij receptieve vaardigheden, benutten ze zelf meteen bij productieve vaardigheden. Met de werkvormen en de actuele invalshoeken doe je een beroep op het maatschappelijk engagement van leerlingen en stimuleer je hen zelf verantwoordelijkheid te nemen.
Kim van Koughnett
- Engels - mbo | Lerarenopleiders
What do changes in VO English mean for MBO?
Unlike VO, there has not been a national discussion about the future of English at the MBO level. In this workshop we will look at 3 publications which are important for every English teacher at the MBO level and discuss what we can do to bring upon future change in attitude and perspective. A new vision of English at MBO is needed in order to align with the changes occurring in VO. We need to prepare ourselves for students arriving at MBO with a different English language learning experience. Publications to be discussed: Fasoglio, D. & Tuin, D. (2017). Eindniveau gespreks-vaardigheid Engels in het voortgezet onderwijs, Enschede: SLO. Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen, (2022). Visie op de toekomst van het curriculum Moderne Vreemde Talen. Council of Europe (2020). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment: Companion volume, Strasbourg: Council of Europe Publishing. (Interaction, Mediation and Chapter 4)
Koos van ’t Hul
- Alle talen - vmbo | havo | vwo
Ontwerpdenken bij de vreemde talen
Een vernieuwing binnen je vak vraagt ook vernieuwing van je mvt-curriculum. Hoe kun je daarbij gebruik maken van ontwerpdenken zodat je zicht houdt op de inhoud, doorlopende leerlijnen én je leerlingen?
Kristina Goodnight & Irene de Kleyn
- Alle talen - alle sectoren
Alles is Drama! Theater ten bate van vreemdetalenondewijs en burgerschap
“It is not the place of the theatre to show the correct path, but only to offer the means by which all possible paths may be examined.” (Augusto Boal). In deze workshop beleven de deelnemers diverse perspectieven rond maatschappelijke kwesties zoals mensenrechten, sociaal-culturele normen en waarden, klimaat en duurzaamheid. Deze workshop biedt handvatten om drama, authentieke communicatie en interculturele vorming te integreren binnen het MVT-onderwijs. Na een inleiding over de rol van de MVT docent binnen wereldburgerschapsonderwijs, het belang van aanleren van kritisch en creatief denken, en de inzet van drama binnen MVT, gaan we aan de slag met drama.
Lucas Westerbeek
- Alle talen - alle sectoren
Een frisse blik op onderwijs
"Lucas Westerbeek constateert in zijn dagelijkse werkpraktijk, dat er behoefte is aan nieuwe vaardigheden. Jongeren van nu groeien op in een beeldcultuur en niemand leert ze kritisch naar die beelden te kijken. Hij pleit voor een andere onderwijskundige aanpak, waarin ‘begrijpend kijken’ en creativiteit centraal staan. De frisse blik heeft een methode ontwikkeld, waarin leerlingen kritisch en begrijpend leren kijken naar media en zelf op onderzoek uit gaan door films te maken. Films over zichzelf, over talenten, over de wijk, hun familie en hun offline- en online wereld. Daarbij doen ze belangrijke vakoverstijgende vaardigheden voor de toekomst op, als samenwerken, sociale en probleemoplossende vaardigheden en mediawijsheid. Tijdens zijn presentaties en workshops vertelt Lucas Westerbeek over deze methode en laat aan de hand van diverse fragmenten zien, hoe hij te werk gaat en wat de resultaten zijn. Daarnaast gaan de deelnemers zelf aan de slag met een filmopdracht. Link naar artikel Begrijpend kijken: http://www.volkskrant.nl/opinie/leer-kinderen-nu-vooral-ook-begrijpend-tekijken~a3869360/ Lucas Westerbeek is oprichter/directeur van Stichting De frisse blik & Bromet Film School"
Mili Gabrovsek Sanders
- Engels - vmbo | havo | vwo | mbo | Lerarenopleiders
Teaching English in a multilingual reality
English, the global lingua franca, has evolved into a multilingual practice: a multilingua franca. Nowadays most English speakers are multilingual and roughly 80% of global communication in English is conducted by non-native speakers. Although this development has substantial teaching implications, many English classrooms in the Netherlands still tend to focus on standard language-based monolingual approaches and offer few opportunities for learners to activate all their language knowledge and skills. This workshop will provide you with insight into English as a multilingua franca-aware multilingual pedagogies that support learners in be(come)ing effective multilinguals and successful users of English in a global context.
Natalie Schols & Lyan Bekkers
- Nederlands - vmbo | havo | vwo
Vertel ons: hoe moeten de examens NL er uit zien
Er moeten vernieuwingen komen. Welke? Wat willen we daarvan terugzien in (centrale) toetsing? Welke rol gaat digitalisering spelen? Digitale geletterdheid, wat gaan we daar mee doen? Vertel Cito, wat moet er gebeuren!
Peggy van Hoesel & Masja Mesie
- Duits | Engels | Frans | Spaans - vmbo | havo | vwo
Achterwaarts vooruit! – Werken aan samenhang binnen de taalleerlijnen
"Een evenwichtig samengesteld curriculum vraagt om het maken van slimme keuzes. ‘Achterwaarts ontwerpen’ is hierbij een handige route. Als je leerdoelen, toetsing en (formatieve) lesactiviteiten goed op elkaar afstemt, zorgt dit doorgaans voor meer diepgang bij het leren. En als je bij het ontwerp uitgaat van samenhang tussen de taalvaardigheden dan vergroot je de kans op effectieve en voor de leerling betekenisvolle lessen. Tijdens deze workshop bespreken we aan de hand van een concreet MVT-voorbeeld samen met de deelnemers wat er bij dit ontwerpproces komt kijken. Je gaat naar huis met een handige gesprekswijzer om met je collega’s jullie curriculum onder de loep te nemen."
Rebeca Chávez
- Spaans- mbo | havo | vwo | mbo
Integración de la Competencia Comunicativa Intercultural
Integratie van de interculturele communicatieve competentie doormiddel van authentieke materialen uit social media.
Catherine van Beuningen & Anna Kaal & Rick de Graaff & Sebastiaan Dönszelmann
- Alle talen - alle sectoren
Toekomst voor het Vreemdetalenonderwijs
De positie van de vreemde talen in het voortgezet onderwijs staat ter discussie. Daar is waarschijnlijk een logische verklaring voor: de tijden veranderen, terwijl de vakken in essentie behoorlijk hetzelfde gebleven zijn. Nadert het einde dan voor ons prachtige vakgebied? Integendeel. Ook in een sterk geglobaliseerde samenleving vol nieuwe media is er alle reden om meerdere vreemde talen te leren, en ook ‘over’ talen te leren. In deze workshop komen oude en nieuwe perspectieven op vreemdetalenonderwijs bijeen. We verkennen, met actieve inbreng van de deelnemers, de inhoudelijke en didactische mogelijkheden van ons vakgebied anno 2022. En we zien dat die mooi en veelkleurig zijn!
Wordt nog bekend gemaakt
- Nederlands
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Nederlands
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie Nederlands. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden.
Wordt nog bekend gemaakt
- Engels
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Engels)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staat het schoolvak Engels centraal.
Wordt nog bekend gemaakt
- Duits | Frans | Spaans
Feedbackbijeenkomst vakvernieuwing Moderne Vreemde Talen (Duits, Frans en Spaans)
Praat mee over het nieuwe examenprogramma! Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het curriculum Nederlands, MVT in het voortgezet onderwijs? Dat zijn de belangrijke vragen waarover de vakvernieuwingscommissies Nederlands en MVT zich de komende twee jaar zullen buigen. Het resultaat van hun werk zal bestaan uit geactualiseerde eindtermen en examenprogramma’s. Hierbij zijn vragen aan de orde over de verdeling van vaardigheden over ce en se, de weging van die vaardigheden ten opzichte van elkaar, eventuele richtlijnen voor het se en de vorm van het examen. Elke vakvernieuwingscommissie levert tussenproducten op die voorgelegd gaan worden aan advieskringen. Daarin hebben onder meer docenten en andere experts zitting die zijn voorgedragen door Levende Talen. Levende Talen wil de advieskringen ondersteunen door hen te voorzien van feedback op de tussenproducten ‘uit het veld’. Er moeten geen besluiten genomen worden óver ons, maar samen mét ons. Daarom moeten wij onze stem laten horen. Een eerste gelegenheid biedt dit congres. Tijdens deze feedbacksessie bespreken we het eerste tussenproduct van de vakvernieuwingscommissie MVT. Het betreft de karakteristiek van het vak en een raamwerk voor eindtermen en zal u na aanmelding voor deze sessie z.s.m. na 5 oktober worden toegezonden. In deze bijeenkomst staan de schoolvakken Duits, Frans en Spaans centraal.
Rondetafelgesprekken
Rondetafelgesprekken – Ronde A (11:45 – 12:45 uur)
| Gespreksleider(s) | Titel | Beschrijving |
|---|---|---|
| Judith van Dijk & Danielle Diemel | A1: Studielasturen (vernieuwde) vakken | Bespreking van de (nieuwe) inhouden, elementen van de examenvakken in relatie tot de reeds vroeger vastgestelde studielasturen. Zijn deze nog in evenwicht? |
| Karijn Helsloot | A2: Meer talen in het VO | In dit rondetafelgesprek laten we alle aspecten passeren die betrekking hebben op het verbreden van het aanbod aan (moderne) talen aan leerlingen in het VO. Op organisatorisch vlak betreft het de wetgeving, de bovenschoolse samenwerking, een afnemend lerarencohort uit te breiden met externen en niet-taaldocenten, het werken in teamverband, het samenvoegen van klassen, en de dekking van de kosten. Op inhoudelijk vlak betreft het de inventarisatie van de wensen, het gebruikmaken van online werkvormen, de effecten op de leerling van examen kunnen doen in de thuistaal of een taal naar keuze, en hoe een schoolvak TAAL in de onderbouw, waarin ‘alle’ talen aan bod komen, tot gerichte en gemotiveerde taalkeuzes leidt. |
| Maaike Hajer & Marieken Pronk | A3: Naar een nieuwe werkgroep: taalgericht vakonderwijs | Taal is inherent deel van vakonderwijs, van aardrijkskunde en techniek tot Spaans. Taalgerichte vakdidactiek geeft leraren (in opleiding) gereedschap om hun vaktaal systematisch te ontwikkelen in lessen. Taal- en vakdocenten kunnen daarin samenwerken. Dat geldt ook m.n. voor opleiders, begeleiders en onderzoekers. Het Platform Taalgericht Vakonderwijs is sinds bijna twee decennia een multidisciplinaire ontmoetingsplek voor kennisontwikkeling. Om nog meer mensen te betrekken willen we de oprichting van een nieuwe werkgroep ‘Vaktaal en taalgerichte vakdidactiek’ (werktitel) bespreken. We schetsen de kern van taalgericht vakonderwijs en de doelstelling van deze werkgroep. We bespreken welke activiteiten we het best kunnen ontplooien. |
| Arnoud Kuijpers | A4: YouTube-onderwijs?! | Educatieve video’s op YouTube zijn inmiddels niet meer weg te denken uit het onderwijs. Maar in hoeverre zijn deze filmpjes vervangend voor een docent? En hoe worden de educatieve filmpjes in de toekomst in het onderwijs ingezet? Graag ga ik in gesprek met docenten. |
Rondetafelgesprekken – Ronde B (13:45 – 14:45 uur)
| Gespreksleider(s) | Titel | Beschrijving |
|---|---|---|
| Auke Abma | B1: Wat moeten we leerlingen leren met het lezen van literatuur (en waarom)? | Om uiteenlopende redenen vindt vrijwel iedereen het belangrijk dat jongeren literatuur lezen terwijl leerlingen zelf er steeds minder trek in lijken te hebben. Dat zorgt ervoor dat docenten voor een moeilijke taak worden gesteld: hoe motiveer je leerlingen en hoe ‘verkoop’je het leerdoel van het lezen van literatuur? Zet je in op het verbeteren van de leesvaardigheid, op culturele bagage, op vorming van de persoonlijkheid of burgerschap of een combinatie van dat alles? En kun je deze algemene doelen eigenlijk vertalen naar specifieke leerdoelen die je aan specifieke romans of gedichten kunt verbinden? Problematisch is bovendien dat veel didactisch onderzoek inzet op dialogisch lezen waarbij leerlingen ook zichzelf ter discussie stellen, terwijl Theo Witte deze manier van lezen inschaalt op niveau 3, het streefniveau van havo 5. Het onderzoekend lezen van litlab vereist zelfs een nog hoger leesniveau. Wat moet je daarmee als docent? |
| Cor Ottens | B2: (Oud)leerlingen over het ideale taalonderwijs | Onder leiding van een gespreksleider gaan leerlingen met elkaar in gesprek over taalonderwijs (Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Turks, Chinees, Arabisch en misschien ook nog Fries, Limburgs etc). Ze praten vooral met elkaar en bespreken de schoonheid van taal, of ze er op de goede manier les in krijgen (of hebben gekregen) en waarom het voor hun toekomstige carrière belangrijk is. De leraren luisteren vooral, maar kunnen ook reageren. De opbrengst van het gesprek kan meegenomen worden door de twee vakvernieuwingscommissies (NL en MVT) die zich met taalonderwijs bezig houden. |
| Erwin Mantingh | B3: Vakvernieuwing | Geen beschrijving beschikbaar. |
| Carla Sánchez Kist | B4: De toekomst van het vak Spaans. | De vakvernieuwing van het vak Spaans is van fundamenteel belang. Daarom nodigen wij docenten Spaans van basisschool tot universiteit uit om deel te nemen aan deze ronde tafel sessie. Vooraf worden de thema’s en stellingen toegestuurd en daarin zijn vragen en onderwerpen van deelnemers verwerkt. En vista de que la renovación del currículo educativo es de fundamental importancia, invitamos a los profesores de español de todos los niveles a participar en esta mesa redonda. Los temas a tratar se enviarán con antelación y se incluirán los temas y preguntas aportadas por los participantes. Ayúdanos a darle cuerpo a la enseñanza del futuro. |
Rondetafelgesprekken – Ronde C (15:00 – 16:00 uur)
| Gespreksleider(s) | Titel | Beschrijving |
|---|---|---|
| Margriet Leest & Andrew Dijkhoff | C1: Eindtermen en examenprogramma’s van Nederland voor Caribisch Nederland | Eindtermen en examenprogramma’s worden in Nederland opgesteld en vastgesteld. Deze gelden ook voor Caribisch Nederland, lees Bonaire. Wat betekent dit voor deze leerlingen, voor hun identiteitsvorming en hun onderwijscarriere, zowel op eigen eiland als bij vervolgstudie in Nederland. Hoe kijken zij er tegenaan en hoe gaan docenten in Nederland hiermee om? Hoe vanzelfsprekend is het dat we in beide delen van het koninkrijk dezelfde eindtermen en examenprogramma’s hanteren? Wat zou hieraan gedaan kunnen worden? |
| Saskia Versloot & Marlies Hustinx | C2: Jonge docenten en taalgericht vakonderwijs | Taalgerichte vakdidactiek geeft docenten gereedschap om vaktaalontwikkeling systematisch te integreren. Wat ervaren afgestudeerde docenten? Signaleren zij taalbehoeften? Voelen zij zich bekwaam hier didactisch op in te spelen? Zijn zij op de hoogte van taalgerichte vakdidactiek? In deze ronde tafelsessie vertelt een pas afgestudeerde docente Economie wat zij ervaart. Zij begeleidt een gesprek over de vraag hoe aankomende docenten zo goed mogelijk voorbereid kunnen worden op de taalgerichte didactiek van hun vak: een van de ambities van het Platform Taalgericht Vakonderwijs die het initiatief hebben genomen voor de oprichting van een nieuwe werkgroep binnen LT: ‘Vaktaal en taalgerichte vakdidactiek’. |
| Amy Klipp | C3: Uitwisselen van good practices t.b.v. toets Engels spreekvaardigheid | De toets spreek- en gespreksvaardigheid Engels (B2 van het ERK) is enkele jaren geleden ingevoerd op de pabo. Het doel van deze gesprekken is om materiaal die ontwikkeld zijn t.b.v. het voorbereiden op deze toets, met elkaar uit te wisselen. |
| Marloes Schrijvers | C4: Focus op lezen: fictie lezen stimuleren in de tweedegraadsopleiding Nederlands | Bij de tweedegraadslerarenopleiding Nederlands aan de Hogeschool Rotterdam blijkt regelmatig dat studenten moeite hebben met het lezen van geselecteerde literaire werken binnen de leerlijn Fictie. In het project ‘Focus op lezen’ onderzoek ik hoe dit komt en wat we kunnen doen om leraren Nederlands in opleiding te stimuleren om meer fictie te lezen. Doel van het rondetafelgesprek is ervaringen uitwisselen over leesbevordering in de lerarenopleiding. Gerelateerd aan de vakvernieuwing in het VO zullen we o.a. aandacht hebben voor de Kennisbasis Nederlands. Stimuleren de minimale vereisten daarin een didactiek met ruimte voor leesbevordering, of zijn lerarenopleidingen Nederlands ook aan vakvernieuwing toe? |
Prijzen
Leden
Tot 14 september 2022 profiteren leden van Levende Talen van de vroegboekkorting. Daarna geldt de reguliere prijs van €125,-.
Gepensioneerde leden en student-leden
Tot 14 september 2022 profiteren gepensioneerde leden en student-leden van Levende Talen van de vroegboekkorting. Daarna geldt de reguliere prijs van €45,-.
Niet-leden
Studenten betalen €55,-. * Ter attentie van niet-leden: U kunt eerst lid worden en dan gebruikmaken van de ledenprijs.